کچه دوزی؛ هنرصنعتی به‌روز و کم‌هزینه

اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان، هنر صنعتی به‌روز و کم‌هزینه «کچه دوزی» را در استان احیاء می‌کند.

میراث آریا: کچه دوزی، یکی از هنرهای نوین و جذاب محسوب می‌شود چراکه از چندمنظر مختلف یعنی خلاقیت در طراحی، استفاده از رنگ‌ها و ابزارهای خاص برای کار، قابل تامل است.

برای کچه‌دوزی به الگویی خاص نیاز نیست بلکه باید با استفاده از خلاقیت و دقت ویژه، یک طرح را با الیاف پشم و رنگ‌های جذاب، ایجاد کنید.

کچه‌دوزی بی‌شباهت به نمدبافی نیست، با این تفاوت که در نمدبافی کار بروی پارچه‌ای که از الیاف ساخته و فشرده شده، انجام می‌شود ولی در کچه‌دوزی از سوزن زدن، تنیدن و فشرده کردن الیاف که پشم طبیعی هستند، استفاده می‌شود.

نقش‌های کچه بر روی پالتو، شال و ... به زیبایی خودنمایی می کند و عروسک‌های کچه‌ای با بافت، رنگ و طرحی متفاوت، به‌واسطه الیاف پشمی طبیعی، تولید می‌شوند اما کچه با استفاده از سوزن‌های مخصوص کچه‌دوزی و سوزن زدن به الیاف پشمی برای فرم دادن به آن و یا استفاده از محلول آب و صابون و فشرده کردن الیاف کچه، ساخته می‌شود.

با این حال، کچه‌دوزی نیاز به تجهیزات و دستگاه‌های خاص ندارد بلکه نیازمند دقت در طراحی و سوزن زدن است، ابزارهای کچه‌دوزی، سوزن ،پانچ و فرچه است و سوزن کچه با سوزن‌های معمولی متفاوت بوده و با ضربه‌های مداوم بر روی الیاف پشمی، باعث فشرده شدن آن می‌شود.

پانچ هم وسیله‌ای است که از چند سوزن یک‌جا، ساخته شده و باعث انسجام نهایی الیاف شده و فرچه هم یک ابر یا فوم فشرده است که به عنوان زیر کار استفاده می شود.

کچه‌دوز، الیاف را مستقیم یا به‌واسطه پارچه‌ای که طرح را روی آن کشیده، بر روی فرچه گذاشته و با استفاده از سوزن بر روی آن ضربه می‌زند تا الیاف پشمی در هم تنیده و طرح شکل بگیرد.

فتانه سپهوند مدرس کارگاه آموزشی کچه‌دوزی که خود از چهره‌های موفق طراحی پارچه و دوخت در سطح کشور و لرستان است، در خصوص کچه‌دوزی گفت: «کچه» یکی از هنرهای دستی بسیار جذاب و نزدیک به نمد مالی سنتی است، به نحوی که در کچه، الیاف کچه را سوزن میزنند و با فشرده‌سازی آنرا بدست می آورند.

او اظهار کرد: ایرانیان از زمان‌های بسیار دور از پشم در ایجاد منسوجات مختلف استفاده می‌کردند و آنقدر این هنر برای آنها با ارزش و مفید بود که هرگز دست از آن نکشیده و در عوض، روز به‌روز آن را بهبود دادند و نهایتاً امروز به جایگاهی رسیدند که بسیاری از معاملات بین‌المللی آن‌ها در این زمینه انجام می شود.

این بانوی فعال صنایع‌دستی ادامه داد: امروزه هنر نمددوزی و کچه‌دوزی به هنرهای پرطرفدار و پرکاربردی تبدیل شده‌اند که اکثر توریست‌ها و افرادی که خواستار اجناس خاص و یونیک هستند به شدت به دنبال آنها هستند.

مدرس کچه‌دوزی اضافه کرد: مواد اولیه هنر کچه‌دوزی و نمد دوزی، پشم گوسفند است که به‌طور طبیعی خاصیت نمدی شدن دارد و کافی است تا در محیط مرطوب قرار داده شود تا شکل زیبا و منسجمی به خود گیرد و طرحی نو ایجاد کند.

سپهوند گفت: کچه برای ساخت عروسک‌های حجمی و طرح‌های رنگی از تنوع بسیار بالایی برخوردار است زیرا پشم‌های رنگی که در آن استفاده می شود، زیبایی طبیعی این کارها را صدچندان می کند.

او با اشاره به تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌های اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان در خصوص آموزش صنایع‌دستی نوین و سنتی افزود: این اداره‌کل در زمینه آموزش هنرهای نوین و هنرهای سنتی همیشه پیشتاز بوده و به برگزاری کلاس‌های رایگان، بخصوص در مناطق کمتر برخوردار اقدام کرده است.

بانوی هنرمند لرستانی ادامه داد: با برگزاری این دوره‌ها، ضمن اینکه صنایع‌دستی و هنرهای دستی ترویج پیدا می کند به اشتغال‌زایی جامعه بویژه بانوان نیز کمک شایانی کرده است.

سپهوند اذعان کرد: هنرجویان برای فروش آثارشان می‌توانند در نمایشگاه‌های صنایع‌دستی اقدام به فروش آثار خود کنند و بی‌شک، جدید بودن این هنر در فروش و درآمدزایی هنرجویان، بسیار موثر است.

نگار خوانساری یکی از هنرجویان این دوره نیز گفت: کار کچه نسبت به دوره‌های آموزشی قبلی از ویژگی‌های خاصی برخوردار بوده، برای مثال سهولت جابجایی و حمل وسایل کچه یک ویژگی بسیار خوب برای انجام این کار است.

او اضافه کرد: ابزار این کار همیشه در دسترس هست و طرحهای رنگی زیبایی با استفاده از الیاف کچه ،ساخته می شود.

مریم مهری نیز در این زمینه گفت: کچه‌دوزی، کاری‌است که علاوه بر ظرافت و ریزبینی، باعث تقویت خلاقیت، ذوق هنری و شناخت هرچه بیشتر اشیا می شود.

او افزود: استفاده از رنگ‌های زیبا و طبیعی با استفاده از ابزار ساده و قابل حمل، از مزیت‌های این رشته محسوب می‌شودو به‌نظر می‌رسد هرچه ذوق و ریزبینی و پدیده‌شناسی فرد، قوی‌تر باشد، اثر بهتری تولید خواهد شد و البته افراد دارای مهارت در طراحی، قطعا در این زمینه، بهتر می‌توانند فعالیت کنند.

سارا سروری هنرجوی دیگر این دوره آموزشی در خصوص کچه‌دوزی گفت: ویژگی اصلی کچه‌دوزی، تنوع زیاد در رنگ و تولید طرح‌های مختلف است.

او اظهار کرد: محدود بودن، در دسترس بودن و کم هزینه بودن وسایل و ابزار کار کچه‌دوزی از دیگر ویژگی‌های مثبت این هنر است.
رومینا بیک پوریان نیز بیان کرد: کار کچه، کار پر تنوع و کم هزینه ای است و: وسایل و ابزار کمی برای این کار نیاز است و انجام آن از نظر هزینه برای هنرجو به‌صرفه است.

سروری هم گفت: تنوع بالا و ظرافت طرح از ویژگی‌های کچه‌دوزی است و در دسترس بودن ابزار و قیمت مناسب مواد اولیه نیز از دیگر ویژگی‌های هنر کچه‌دوزی است.

او اضافه کرد: کچه‌دوزی، دور ریز ندارد و از ذره‌ذره الیاف برای کار می‌توان استفاده کرد.

انتهای پیام/

کد خبر 1402080100030
دبیر مریم قربانی‌نیا

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha